Mga Dapat Maaraman Manunungod sa Rehistrasyong Sibil

(CIVIL REGISTRATION)

ANO AN PAGPAPAREHISTRONG SIBIL?

Ini an dagos dagos, permanente asin obligadong pagtatala nin mga datos sa buhay nin sarong tawo arug kan Pagkamundag, Pagkasal, asin Pagkagadan; siring man an mga dekrito sa korte asin mga legal na instrumentong makakaapekto sa sibil na estado kan sarong tawo sa tamang pagrehistro na gikan sa mandato kan Act No. 3753, o an “Civil Registry Law”.

PARA SAEN AN MGA DOKUMENTONG REHISTRO SIBIL?

Sa legal na estado, an mga datos na ini nagdedeklara kan pagkamundag, pagkasal o pagkagadan kan sarong tawo; mga patotoo kan importanteng datos sa buhay kan sarong tawo.

  •  Maheheling sa Sertipiko kan Pagkamundag an pangaran kan tawo, lugar asin petsa kan pagkamundag, pangaran kan magurang, relihiyon asin nasyonalidad.
  •  An Sertipiko sa Pag-agom nagdedeklara nin pagbabago sa sibil na estado asin legal na agom kan sarong tawo.
  •  An datos kan pagkagadan nin sarong tawo maheheling man sa saiyang Sertipiko kan Pagkagadan.
  •  An mga dokumentong ini importante sa legal na aspeto asin personal na transaksyon, paglaog sa trabaho, pagkua nin pasaporte, pagrehistro sa eskwelahan, pagkua nin mga benepisyo sa paseguruhan, asin iba pa...

 2.    An mga dokumento na ini nagtatao nin tamang bilang kan pagkamundag, pagkasal, pagkagadan, pag-ampon, asin iba pa, na importanteng basehan sa pagplano nin kauswagan.

ANO AN MGA DAPAT IREHISTRO?

  • Pagkamundag                                                 
  • Pagkagadan
  • Pagkasal                                                              
  • “Fetal Death”

SIISAY AN DAPAT MAGPAREHISTRO?

PAGKAMUNDAG
  1. An pamayo o administrador kan ospital, klinika, o kaparehong institusyon kun saen nangyari an pagkamundag.
  2. An doctor, kumadrona o kun siisay man na tawo na presente sa pagkamundag kan aki.
  3. An mga magurang kan aki o saro sainda pwede man magparehistro; kun ang pagkamundag dai man tiggibo sa ospital o kaya mayo man na ibang tawong   nagpaaki o presente sa pag-aki.
PAGKAGADAN
  1. An administrador kan ospital, klinika o kaparehong institusyon kung saen nagadan.
  2. An tawong huring nag-atendir o nakaiba kan nagadan; kun ini nangyari bako sa ospital o kaparehong institusyon.
  3. An pinakaharaning kapamilya kan nagadan na persona na iguang diretsong pagkasabot sa pagkagadan kan nasabing tawo; kun mayong ibang nag-atendir sa lugar na pinagkagadanan o kung ini nangyari bako sa laog kan ospital, klinika o kaparehong institusyon.
PAGKASAL
  1. An nagsolemnar kan kasal o an tawong nagkasal arug kan padi, huwes; o
  2. Sa pangyayaring mayo si nagsolemnar kan kasal, pwede na saro na sana sa nagpakasal na partido o kaya pareho.

NUARIN DAPAT IPAREHISTO AN IMPORTANTENG PANGYARI SA BUHAY NIN SARONG TAWO?

An pagkamundag, pagkagadan asin “fetal death” dapat na ipaabot sa Opisina kan Rehistro Sibil kun saen ini nagtranspirar o nangyari, nin dae malampas sa treinta (30) dias puon kan nangyari.

An pag-agom na dae na tig-obliga na magkua nin lisensya sa pagkasal  dapat man na ipaabot sa Opisina kan Rehistro Sibil nin dae malampas sa treinta (30) dias puon sa petsa kan pagkasal.

Alagad, an pag-agom na tig-obliga na magkua nin lisensya, dapat na ipaabot sa Opisina kan Rehistro Sibil nin dae malampas sa kinse (15) dias puon sa petsa kan pagkasal.

An mga pagkamundag, pag-agom o pagkagadan na dae tulos nairehistro sa tamang panahon na nasambitan sa taas, tigkokonsiderar na huri o “delayed” na pagrehistro.

ANO AN MGA KAIPUHAN PARA SA HURI o “DELAYED” NA REHISTRASYON NIN PAGKAMUNDAG?

 Sa mga taong dae pa disiotso (18) anyos:

  1. Apat (4) na kopya nin Sertipiko kan Pagkamundag na tig-akomplisar asin pirmado kan mga otorisadong tawo na inbwelto.
  2. Dokumentong nagpapaliwanag kan rason kun tano nahuri an pagrehistro o “AFFIDAVIT FOR DELAYED REGISTRATION” (maheheling sa likod kan Sertipiko kan Pagkamundag) pirmado kan ama, ina o pangaduwang magurang kan aki, o an aki mismo kun ini nasa tama nang pag-iisip.
  3. Duwa sa mga minasunod na dokumento na mapaheling nin patotoo manonongod sa tunay na pangaran kan aki, petsa asin lugar kan kamundagan, asin pangaran kan mga magurang:
  • Sertipiko kan Pagbonyag
  • Dokumento sa eskwelahan
  • ITR kan magurang
  • Insurance policy o paseguruhan
  • Medikal na dokumento
  • Asin iba pa; arug kan sertipikasyon na hale sa Kapitan nin Barangay.
  1. Dokumentong patototoohan kan duwang (2) tawo na naheling ninda asin may diretsong pagkaaram sa pagkamundag kan aki (AFFIDAVIT OF TWO DISINTERESTED PERSONS); asin
  2. Tigsumpaan na pahayag manunungod sa kinamumugtakan kan ina; kun an tawong nagmamawot nin huring rehistrasyon kan ilehitimong aki bako man si tunay na ina.
Para sa disiotso (18) anyos pataas:
  1. Gabos na rekwisitos o kaipuhan para sa aki na dae pa disiotso (18) anyos; asin
  2. Sertipiko kan Pagkasal, kun kasal na o may agom na.

ANO AN MGA KAIPUHAN PARA SA HURI o “DELAYED” NA REHISTRASYON NIN KAGADANAN?

  1. Apat (4) na kopya nin Sertipiko kan Pagkagadan na kumpleto asin tig-akomplisar nin tama.
  2. Dokumento kan huri o “delayed” na rehistrasyon (AFFIDAVIT OF DELAYED REGISTRATION, na maheheling sa likod kan Sertipiko kan Pagkagadan) na tighaman kan ospital o administrador kan klinika kun an tawo nagadan sa ospital, klinika o kaparehong institusyon. Alagad, kun nagadan an sarong tawo sa ibang lugar, si huring nag-atendir na lang sa saiyang kagadanan an pwedeng magsumite kaini. Kun mayo sa mga nasambit, an dokumento o “affidavit” kan huring rehistrasyon hahamanon kan pinakaharaning kapamilya kan nagadan o kun siisay man na tawo na may diretsong pagkaisi sa pagkagadan kan si tawo.
  3. Tunay asin otentikadong kopya kan Sertipiko kan Paglubong, Pagsulo (cremation), o iba pang paagi nin pagsaray sa gadan.

ANO AN MGA KAIPUHAN PARA SA HURI o “DELAYED” NA REHISTRASYON NIN PAGKASAL?

  1. Apat (4) na kopya nin Sertipiko kan Pagkasal na tama asin kumpletong tig-akomplisar.
  2. Dokumento kan huri o “delayed” na rehistrasyon nin pagpakasal (AFFIDAVIT OF DELAYED REGISTRATION), na tighaman kan nagsolemnar kan kasal; o kan tawong nagpaabot o tiggikanan kan Sertipiko kan Pagkasal; na nagpapasabot kan eksaktong lugar asin petsa kan kasal; mga patunay asin sirkumstansya na nakapalibot sa pagkasal asin an rason kun tano huri an pagrehistro.
  3. Kopya kan aplikasyon sa pakua lisensya sa kasal, na nakabugtak an petsa kun nuarin tigtao an lisensya sa kasal.

SAEN MAREHISTRO?

  1. Gabos na Pagkamundag, Pagkasal, asin Pagkagadan dapat ipaabot sa Opisina kan Rehistro Sibil kung saen nagyari para maiparehistro.

Kun imposible an pagrehistro kan kamundagan o kagadanan sa lugar na pinagkamundagan o pinagkagadanan, ipaabot n asana ini sa pinakaharaning Opisina kan Rehistro Sibil. An Rehistro Sibil sa lugar na iyan, iyo an maako kan mga dokumento; alagad ini bakong para irehistro ninda kundi para ipadara sa Opisina kan Rehistro Sibil kun saen namundag o nagadan an sarong tawo

ANO AN MGA KAIPUHAN PARA MAKAPAREHISTRO KUN IKA NASA LUWAS KAN LUGAR NA DAPAT PAREHISTROHAN?

  1. Apat (4) na kopya nin Sertipiko kan Pagkamundag o Pagkagadan na tig-akomplisar asin pirmado kan mga partidong inbwelto.
  2. Dokumento (AFFIDAVIT) na pirmado kan tawong nag-aaplay nin pagparehistro na nagpapatotoo higit sa anupaman, nin katotohanan sa pagkamundag o pagkagadan asin mga rason kun tano an nasabing pagkamundag o pagkagadan dai pa naipapaabot sa Opisina kan Rehistro Sibil kan lugar kun saen namundag o nagadan. An dokumentong ini dapat patotoohan nin duwang (2) saksi (witness).
  3. Kun an aplikasyon para sa huri o “delayed’ na rehistrasyon, an rekwisitos kaini siring man sa mga kaipuhan iacomplisar kan huri o “delayed na rehistrasyon sa lugar na namundagan o kinagadanan.
  4. An pagpaparehistro kan pagkamundag gigibohon sa luwas kan lugar kun saen namundag (out-of-town registration of birth), may iba pang rekwisitos na dokumento na kaipuhan para iestablisar an katotoohan kan nasambit na pagkamundag arug nang gayo itong manungod sa petsa asin lugar kan pagkamundag kan aki na mawot iparehistro.

 

 

2010 NSOCAMSUR. All Rights Reserved.